Όταν μαθαίνουν ότι είναι Έλληνας, του συνιστούν να επισκεφθεί τους «συγγενείς» του στις βόρειες περιοχές του Πακιστάν, εκεί όπου συναντώνται οι οροσειρές των Ιμαλαΐων και του ινδικού Καυκάσου (Hindukish). Οι παραδόσεις αυτών των φυλών με τα Μεσογειακά χαρακτηριστικά, στο Τσιτράλ, στο Χούνζα, στο Γκιλγκίτ, στο Σκαρντού με την ακρόπολή τους που την ονομάζουν Ισκαντέρια, δηλαδή Αλεξάνδρεια, τους θέλουν απογόνους των στρατιωτών του Μ. Αλεξάνδρου και έτσι προβάλλονται από τα έντυπα του Πακιστανικού Οργανισμού Τουρισμού.
Παρ' ότι υπάρχει σήμερα η εντύπωση ότι οι Καλάς και συναφείς φυλές, αποτελούν τα πρώτα δείγματα ελληνικής παρουσίας στην περιοχή, κάτι τέτοιο δεν είναι αληθές.
Αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς, όπως ο Ηρόδοτος, μας ενημερώνουν ότι από τον 6ο π.Χ αιώνα υπήρχαν εκεί Έλληνες, αλλά και βουδιστικά κείμενα, όπως το «Majjihima Nakaya», αναφέρονται σε «Κράτος Ελλήνων» την εποχή του Βούδα τον 6ο π.Χ. αιώνα στον Καύκασο (Hindukush), εκεί που σήμερα ζουν οι Καλάς. Η παρουσία των Ελλήνων στην ινδική υποήπειρο γίνεται περισσότερο αισθητή μετά τον 4ο π.Χ. αιώνα:
1. Με την εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου που διέσχισε τη χώρα του Ινδού (327-326 π.Χ).
2. Με την ανάπτυξη των ελληνικών Βασιλείων της Βακτρίας και της Ινδίας για τρεις περίπου αιώνες μετά τον Μέγα Αλέξανδρο.
3. Με την άνθιση της Ελληνοβουδιστικής τέχνης της «Gadhara» για άλλους πέντε αιώνες.
Ποιοι είναι οι Καλάς και τι τους κάνει τόσο ενδιαφέροντες;
Οι Καλάς υποστηρίζουν ότι είναι απόγονοι των στρατιωτών του Μέγα Αλέξανδρου, ο οποίος, ως γνωστόν, ενθάρρυνε τους μεικτούς γάμους, δίνοντας πρώτος το παράδειγμα με τον γάμο του με τη Ρωξάνη. Μέχρι τον 19ο αιώνα ζούσαν στην αυτόνομη περιοχή του Καφιριστάν (χώρα των απίστων) και αριθμούσαν περί τους 800.000. Με τις επιδρομές των μουσουλμάνων, το μεγαλύτερο τμήμα τους είτε αποδεκατίστηκε είτε εξισλαμίσθηκε. Όσοι θέλησαν να σωθούν και να διατηρήσουν τη θρησκεία τους, αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε δυσπρόσιτα σημεία των Ιμαλαΐων, κυρίως στην περιοχή Hindukush και απετέλεσαν τους προγόνους των σημερινών Καφίρ Καλάς. Σήμερα οι Καλάς αριθμούνται σε περίπου 3.000, χωρισμένοι σε 30 περίπου οικισμούς και ζουν σε υψόμετρο άνω των 3.000 μέτρων στο Πακιστάν, ένα άλλο τμήμα ζει εντός των γειτονικών συνόρων στο Αφγανιστάν κι ένα μικρότερο στα όρια της Κίνας. Η γεωγραφική αυτή απομόνωση των Καλάς, συνέβαλε στη διάσωση του παραδοσιακού τρόπου ζωής, διατηρώντας μέχρι σήμερα, μετά από 2.300 χρόνια, πολλά στοιχεία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.
Οι Καλάς δεν είναι η μόνη φυλή που διεκδικεί αρχαιοελληνικές ρίζες. Υπάρχουν κι άλλες φυλές, όπως οι Πατάν και οι Χούνζα (ή Χούσνα), οι οποίοι βάσιμα υποστηρίζουν κι αυτοί ότι είναι απόγονοι των στρατιωτών του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το στοιχείο όμως που διαφοροποιεί τους Καλάς από τις υπόλοιπες φυλές, είναι το γεγονός ότι είναι οι μόνοι που δεν έχουν εξισλαμισθεί. Απεναντίας, διατηρούν μια θρησκευτική παράδοση που παραπέμπει στο αρχαιοελληνικό Δωδεκάθεο. Κάτω απ' αυτή την οπτική γωνία, οι Καλάς θεωρούνται περισσότερο «εξερευνήσιμοι», καθώς η μελέτη της ζωής τους και της παραδόσεως τους, δίνει περισσότερα και πολύτιμα στοιχεία για το ιστορικό παρελθόν τους.
Η γλώσσα των Καλάς (Kalasha) σήμερα είναι κυρίως ένα μείγμα περσικών, σανσκριτικών και αρχαίων ελληνικών. Η γλώσσα των Καλάς δεν γράφεται. Δανοί ερευνητές που ασχολήθηκαν από το 1948 μαζί τους είχαν κατασκευάσει έναν τύπο αλφαβήτου που στηρίζεται στο φωνητικό. Σύμφωνα με την ανάλυση των έως τώρα στοιχείων της καθηγήτριας του Αγγλικού Τμήματος του ΑΠΘ, Ελισάβετ Μελά-Αθανασοπούλου, που βρέθηκε το 2007 στην περιοχή, πιστοποίησε επιστημονικά την άμεση επαφή της ελληνικής γλώσσας με αυτή που χρησιμοποιεί η ορεσίβια αρχαία φυλή, στη γλώσσα των Καλάς διαφαίνεται η επίδραση στο λεκτικό μέρος με αρχαιοελληνικές λέξεις που έχουν διασωθεί στη γλώσσα και διατηρούν έως σήμερα την αρχαία σημασία τους. Επίσης, στο συντακτικό μέρος υπάρχει ένα μεγάλο τμήμα με πολλαπλές ομοιότητες στην κλίση των ρημάτων και με γραμματικά φαινόμενα όπως η γενική απόλυτη. Ομοιότητες της καλασικής με την αρχαία ελληνική γλώσσα διαπιστώνονται επίσης στο γραμματικό και το συντακτικό μέρος. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του αρχαιοελληνικού ρήματος «δίδωμι (δίνω)», που στην καλασική γλώσσα είναι dem, το οποίο και στις δύο περιπτώσεις συντάσσεται και χρησιμοποιείται με δοτική (δίδωμι τινί τι).
Στην γλώσσα τους βρίσκουμε λέξεις που έχουν κοινές ρίζες με τη δική μας γλώσσα:
ΝΟΜ=όνομα
ΠΑΡΕΙΜ=πορεύομαι, διαβαίνω εκ του πάρειμι
ΧΕΜΑΝ=χειμώνας
ΙΛΑ=έλα
ΔΟΝΤΟΥΓΙΑ=δόντια
DI=δίδω
ΙΣΠΑΤΑ=χαιρετισμός, εκ του ασπάζομαι. Γι' αυτό φιλιούνται όταν συναντιούνται μετά από καιρό.
Επίσης, «Tο όμορφο», το λένε «εις καλόν», τη γυναίκα «γυναίκ», τα καρύδια «γιουνάν αρύδ», τον Μακεδόνα «Μαχεντόν», τις Χάριτες «Χαρίτας», τους Ίωνες (Έλληνες) «Γιουνάν», τον δήμο «ντίμο», την Αφροδίτη «Αφροντάιν». Αλλά και στη γύρω περιοχή, που μέχρι τα τέλη του προηγούμενου αιώνα ανήκε στην αυτόνομη επικράτεια του Καφιριστάν (χώρα των απίστων κατά τους Μουσουλμάνους, που κατάφεραν να εξισλαμίσουν το μεγαλύτερο ποσοστό των Καφίρς), συναντά κανείς στους χαιρετισμούς τους λέξεις όπως «χάιρε, χαϊρέτα, γιάμασις».
Η Ελισάβετ Μελά-Αθανασοπούλου που έζησε με τις οικογένειες των Καλάς για μερικούς μήνες, κατέγραψε τη γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμά τους, τις καθημερινές ασχολίες και τις λατρευτικές τελετές τους. Η έρευνά της διακόπηκε προσωρινά για ένα τετράμηνο, λόγω βαριάς της ασθένειας από τοπικό πυρετό. Μετά την ανάρρωσή της, η καθηγήτρια συνέχισε την έρευνα, με τη συνεργασία φυσικού ομιλητή Καλάς που δέχτηκε να έρθει στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την καθηγήτρια, η απομόνωση των Καλάς στις κοιλάδες σε υψόμετρο μεταξύ 3.000 και 3.800 μέτρων, η πίεση από τους γύρω πληθυσμούς, αλλά και η ανάγκη τους για εργασία λόγω του φτωχού φυσικού τους περιβάλλοντος, τους έφερε σε επαφή με πολλούς άλλους λαούς και γλώσσες, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλαπλά δάνεια στη γλώσσα.
Σύμφωνα με την ίδια, στον πληθυσμό τους υπερισχύει το άρρεν φύλο, τόσο στους ενήλικες όσο και στα παιδιά, χαρακτηριστικό που δυσχεραίνει την συνέχιση του είδους τους, λαμβάνοντας υπόψη ότι η γυναίκα Καλάς παντρεύεται από τα 14 έως τα 17 της χρόνια: «Η δημογραφική τους εξέλιξη καθορίζει και την γλωσσολογική. Θεωρείται υπό εξαφάνιση γλώσσα, αλλά είναι θετικό το γεγονός ότι οι Καλάς είναι ιδιαίτερα συνδεδεμένοι με την παράδοσή τους και αυτό την κρατά ακόμη ζωντανή».
Ακόμη ένα ταξίδι..μια μαρτυρία..Ο εκπαιδευτικός Θανάσης Λερούνης ταξίδεψε στην Ασία. Όταν επισκέφτηκε τα μουσεία του Πακιστάν έμεινε με το στόμα ανοιχτό. Ήταν γεμάτα με αρχαία ελληνικά νομίσματα και αγάλματα. Έκπληκτος διάβαζε παντού ελληνικά ονόματα. Οι Πακιστανοί τον κοίταζαν με θαυμασμό, του μιλούσαν για τον Σικάντερ Άζαμ (Αλέξανδρος ο Μέγας),που με περηφάνια έφεραν το όνομά του και τον παρότρυναν να πάει να δει τους συγγενείς του, μέσα στα βάθη των Ιμαλαΐων. Έτσι άρχισε το μακρύ ταξίδι της αναζήτησης...
Ο θρύλος λέει πως όταν ο Μεγάλος βασιλιάς έφυγε για νέες κατακτήσεις στην ανατολή άφησε πίσω στα βουνά του Πακιστάν πολλούς στρατιώτες του. Τους είπε να τον περιμένουν, πως μια μέρα θα γυρίσει και μέχρι τότε να μην αλλάξουν θρησκεία, γλώσσα, κουλτούρα, ζωή, συνήθειες...23 αιώνες μετά τα παιδιά των παλαιών πολεμιστών περιμένουν ακόμα να έρθει ο Σικάντερ, για να γυρίσουν πίσω στην πατρίδα, στα αδέρφια τους..
Χαμένους στις απόκρημνες χαράδρες του Ινδοκούχ και ξεχασμένους από το χρόνο η πρώτη αποστολή Ελλήνων βρήκε την φυλή των Καλάς, τους απογόνους των στρατιωτών του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Έκπληκτοι ακούγαμε λέξεις ελληνικές, βλέπαμε πρόσωπα οικεία. Παρότι φτωχοί οι Καλάς το πρώτο πράγμα που ζήτησαν όταν τους προσφέραμε βοήθεια ήταν ένα σχολείο, ένα καλασικό σχολείο ώστε να μπορέσουν να διασώσουν την θρησκεία και την παράδοσή τους που κινδύνευε να εξαφανιστεί από τον μουσουλμανισμό. Οι Καλάς αποκαλούνται από τους γύρω μουσουλμάνους "καφίρ", είναι μια αραβική λέξη που σημαίνει άπιστος. Για μερικούς γλωσσολόγους το καφίρ προέρχεται από τους Κάβειρους των αρχαίων Ελλήνων. Στα τραγούδια τους λένε "Εμείς από την περήφανη γενιά των Καβερί".
Οι Καλάς είναι πολυθεϊστές. Στην κορυφή του πανθέου τους βρίσκετε ο Di-Zau, ο Δίας - Ζευς. Μια άλλη θεότητα προστάτιδα της οικογένειας είναι η Τζέστακ, η Εστία. Στις γιορτές τους μπορεί κανείς να αναγνωρίσει διονυσιακά δρώμενα που παραπέμπουν σε αρχαίες ελληνικές λατρείες, κατασκευή ειδικών άρτων, πυρσοφορίες, θυσίες στους θεούς, έντονα σεξουαλικά πειράγματα μεταξύ των μελών της φυλής, και καρναβάλι.
Το 1997 το Υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με την Πακιστανική Πρεσβεία αποφάσισαν να φέρουν δέκα μαθητές των Καλάς στην Ελλάδα. Μεταξύ των άλλων επισκέφτηκαν και τον αρχαιολογικό χώρο της Βεργίνας. Για τους Καλάς η επίσκεψη αυτή ήταν κάτι το μοναδικό. Έκτοτε οι λαοί μας βρίσκονται σε μια διαρκή επαφή καθώς ο θρύλος συναντά την πραγματικότητα. Ένα κουβάρι ο χρόνος και ξετυλίγεται σε μύριες ανθρώπινες ιστορίες. Κάθε μια πιο αληθινή, κάθε μια πιο φανταστική από την άλλη. Ότι ευχήθηκαν οι Μοίρες, ότι χάρισε ο Θεός, ότι απόμεινε στα χίλια των ανθρώπων να το λένε. Κάπως σαν παραμύθι...
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου