«Νοεμβριανά» 1916: Ο συμμαχικός στόλος αποβιβάζεται στο Φάληρο

Πριν από 94 χρόνια, το Νοέμβριο του 1916 η Ελλάδα βρίσκεται διχασμένη ανάμεσα στο κράτος των Αθηνών με επικεφαλής το βασιλιά Κωνσταντίνο και το κράτος της Εθνικής Αμύνης στη Θεσσαλονίκη με επικεφαλής τον Ελ. Βενιζέλο. Αφορμή αποτέλεσε η στάση ουδετερότητας της χώρας κατά τον Ά Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία οδήγησε σε στρατιωτική αντιπαράθεση μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και Αγγλογαλλικών δυνάμεων.

Στις 18 Νοεμβρίου, λαμβάνει χώρα η απόβαση των συμμαχικών αγημάτων στο Φάληρο και ακολουθούν συγκρούσεις με τον ελληνικό στρατό. Ο Βενιζέλος ακολουθούσε πολιτική συμπαράταξης με τους συμμάχους εναντίον των Κεντρικών Δυνάμεων, ενώ ο βασιλιάς Κωνσταντίνος πολιτική ουδετερότητας που ευνοούσε τη Γερμανία και την Αυστροουγγαρία.

Οι δυνάμεις της Αντάντ, που ήταν στο πλευρό του Βενιζέλο, στις 3 Νοεμβρίου αξιώνουν την παράδοση τεράστιων ποσοτήτων πολεμικού υλικού από την κυβέρνηση των Αθηνών. Παρά την αρχική συμφωνία, μετά από τέσσερις μέρες το αίτημά τους απορρίπτεται, όταν στρατιωτικοί παράγοντες με την υποστήριξη 20.000 επίστρατων πείθουν τον Κωνσταντίνο να την παραβιάσει με το επιχείρημα, ότι η κοινή γνώμη έβλεπε αυτή την απαίτηση ως επέμβαση στα εσωτερικά της χώρας. Η απάντηση δεν άργησε να έρθει.

Ο συμμαχικός στόλος με επικεφαλής τον ναύαρχο Φουρνιέ αποβιβάζεται στις 18 Νοεμβρίου στο Φάληρο. Περίπου 3.000 Γάλλοι και Βρετανοί κατευθύνονται στην Αθήνα όπου βρίσκεται μεγάλος αριθμός επίστρατων ενόπλων. Ακολουθούν συγκρούσεις σύμμαχων με τον ελληνικό στρατό ενώ η πόλη δέχεται τα μαζικά πυρά του συμμαχικού στόλου. Το ίδιο βράδυ, ο Κωνσταντίνος έρχεται σε συμφωνία με τους πρεσβευτές της Αντάντ και ο βομβαρδισμός σταματά.

Ο απολογισμός εκείνης της βραδιάς ήταν δεκάδες νεκροί και τραυματίες που προέρχονταν και από τις δύο πλευρές. Τις επόμενες μέρες οι συμμαχικές δυνάμεις αποσύρονται ενώ οι «βενιζελικοί» δέχονται επιθέσεις από τους υποστηρικτές του βασιλιά. Ακολουθούν λεηλασίες σε καταστήματα, σπίτια και καταστροφές σε εγκαταστάσεις εφημερίδων. Χαρακτηριστική η δήλωση του πρωθυπουργού Σπυρίδωνα Λάμπρου «τακτοποιούμε τα του οίκου μας».

Στις 25 Νοεμβρίου, η προσωρινή κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης («Τριανδρία») κηρύσσει με ειδικό διάγγελμα έκπτωτο το βασιλιά Κωνσταντίνο. Παράλληλα, ως απάντηση στα γεγονότα τις 18ης Νοεμβρίου οι δυνάμεις της Αντάντ επιβάλλουν γενικό αποκλεισμό που παραλύει την αγορά.



ΠΗΓΗ